Korepetytor z chemii potrafi pomóc z ogólnym poziomem znajomości ucznia, podwyższy oceny i wytłumaczy, jakie związki wspólne są w tej nauce. Przygotowanie do testów, egzaminów albo matury nie są pełną listą tego, z czym może pomóc korepetytor z chemii w Kielcach. Korepetytor z chemii. Kielce. Serwis Buki jest środkiem Uczelnie stoją otworem dla przyszłych studentów, wystarczy tylko dokładnie zapoznać się z ich wymaganiami rekrutacyjnymi. Jak przygotować się do matury rozszerzonej z chemii? Egzamin dojrzałości jest przepustką na wymarzone studia, dlatego już od rozpoczęcia nauki w liceum należy powoli o nim myśleć. Najlepszym miejscem do bezpłatnej nauki chemii online będzie Alison, a następnie Coursera, FutureLearn i Udemy. Na pierwszym miejscu stawiam Alison, ponieważ zajęcia są nie tylko bezpłatne, ale także certyfikaty. Jeśli chodzi o Coursera, FutureLearn i Udemy, istnieje kilka bezpłatnych kursów chemii online, ale ich certyfikaty nie są 4 – Arkusze maturalne z Chemii. Oficjalne CKE oraz z podziałem na działy. Więcej wyjaśnień zadań maturalnych z chemii znajdziesz na naszej playliście na Youtube. Więcej niż Matura to sprawdzona i spersonalizowana nauka do matury. Znajdziesz tam kursy online do matury rozszerzonej z biologii i chemii, które zastępują podręczniki Kompendium maturalne jest przeznaczone dla uczniów liceów i techników, przygotowujących się do matury z chemii na poziomie rozszerzonym, począwszy od roku 2023. Obejmuje ono wszystkie treści nauczania zawarte w najnowszej Podstawie programowej w zakresie rozszerzonym, która obowiązuje od 2019 roku. Matura chemia 2023 maj (poziom rozszerzony) - Arkusze CKE, Operon, Nowa Era - matura, egzamin ósmoklasisty, egzamin zawodowy. DkDn5. Skip to content O NASKONTAKTPROJEKTYWarsztaty i szkolenia na zamówienieAKTUALNOŚCIBLOGSKLEPWebinary@biophisticatedMOJE KONTOO NASKONTAKTPROJEKTYWarsztaty i szkolenia na zamówienieAKTUALNOŚCIBLOGSKLEPWebinary@biophisticatedMOJE KONTO Zestaw: Komplet notatek z biologii rozszerzonej oraz Chemiczne Mapy Myśli – część organiczna 100,00 zł Opis Opis Ogólne informacje o notatkach z biologii: notatki są przeznaczone zarówno dla osób piszących maturę z rozszerzonej biologii w formule 2015 jak i 2023; komplet notatek zawiera ponad 300 skanów wykonanych w najwyższej rozdzielczości, dzięki czemu można je po pobraniu bez problemów drukować lub przeglądać na różnych urządzeniach; wykupienie notatek daje Ci nieograniczony dostęp do plików po zalogowaniu; zakupując komplet notatek, otrzymujesz dodatkowo pliki z podstawą programową podzieloną przed każdym działem, dzięki czemu szybko możesz sprawdzić, jakie informacje wymagane są od Ciebie na maturze po nauce z danego fragmentu notatek; podstawa programowa w notatkach zawiera również check-listę ułatwiającą monitorowanie Twojej systematycznej nauki każdego zagadnienia; Co znajdziesz w moich notatkach: syntetycznie przedstawione informacje; pomocnicze, własnoręcznie wykonane rysunki i schematy; graficzne i hierarchiczne rozmieszczenie wiadomości, ułatwiające zapamiętywanie; w jasny sposób wyróżnione kluczowe zagadnienia; wszystko oparte na wymaganiach podstawy programowej; estetyczne i staranne wykonanie. Z czego korzystałam przy wykonywaniu notatek: Wykonywałam notatki zawsze przy pomocy trzech podręczników: „Biologia na czasie” – Nowa Era „Biologia” – Operon 2004 „Biologia” – Barbara Bukała, Omega Korzystałam również z notatek z lekcji biologii z egzaminatorem CKE oraz wspomagałam się „Biologią” Campbella 2012. Co zyskujesz dzięki moim notatkom: skondensowane źródło wszystkich potrzebnych informacji do napisania matury z rozszerzonej biologii – nie musisz już wertować po raz setny podręczników ze zbyt dużą ilością tekstu, teraz możesz mieć to w jednym miejscu; idealne narzędzie do powtórek i nauki; wszystko tak jak wolisz – cyfrowo lub papierowo po wydrukowaniu. Dla kogo zakup notatek będzie dobrą decyzją? Masz już dość szkolnych podręczników ze ścianami tekstu, natłokiem zbędnych i nadmiarowych informacji, niezrozumiałym naukowym bełkotem? Ja na biol-chemie bardzo szybko się nimi zmęczyłam – żaden z nich nie miał naraz wszystkiego, co byłoby mi potrzebne w trakcie przygotowywania się do matury z rozszerzonej biologii, a zarazem każdy zawierał masę niepotrzebnych wiadomości. Dlatego też zaczęłam tworzyć swoje notatki. To właśnie dzięki nim miałam całą istotną do matury teorię w jednym miejscu, bez tracenia czasu na przeszukiwanie kolejnych materiałów. Jeśli więc przygotowujesz się do matury z biologii, nie masz czasu na robienie swoich własnych notatek, a szukasz dobrego i estetycznegoźródła do nauki i powtórek, moje notatki będą dla Ciebie w sam raz! Czym są Chemiczne Mapy Myśli? Są to notatki przeznaczone zarówno dla osób piszących maturę z chemii rozszerzonej w formule 2015 jak i 2023; notatki były konsultowane z wieloletnią egzaminatorką CKE; wykupienie Map Myśli daje Ci nieograniczony dostęp do plików po zalogowaniu, możesz je również pobierać i drukować na dowolnych urządzeniach; notatki są wykonane na tablecie graficznym, dzięki czemu są przejrzyste, czytelne i estetyczne; na każdej stronie zawarte są wszystkie istotne informacje dotyczące jednego tematu; notatki te są skomponowane w formie map myśli – jednej z najbardziej efektywnych, potwierdzonych badaniami naukowymi metod notowania i uczenia się. Co znajdziesz w moich Mapach Myśli: graficzne i hierarchiczne rozmieszczenie wiadomości ułatwiające ich zapamiętywanie; pomocnicze oznaczenia naniesione na równania reakcji chemicznych, ułatwiające zrozumienie ich przebiegu i poprawnego zapisu; syntetycznie przedstawione zagadnienia bez zbędnych informacji; staranne i estetyczne wykonanie. Co zyskujesz dzięki moim notatkom: sprawdzone źródło wszystkich informacji potrzebnych do napisania części organicznej matury z chemii rozszerzonej – cały materiał zawarty w jednym miejscu i skondensowany do samych istotnych wiadomości; idealne narzędzie do efektywnych powtórek i szybkiej nauki; przyjemne dla oka pomoce naukowe, z których możesz korzystać cyfrowo lub po wydrukowaniu – w formie papierowej. Dla kogo zakup Map Myśli będzie dobrą decyzją? Jeśli przygotowujesz się do matury z chemii rozszerzonej, nie masz czasu na robienie własnych notatek, a szukasz sprawdzonego i estetycznego źródła do nauki i powtórek – Mapy Myśli będą idealne dla Ciebie! To właśnie dzięki nim uzyskałam na swojej maturze wynik pozwalający mi dostać się na studia na kierunku lekarskim w niemal każdej uczelni w Polsce. Pokrewne produkty Podstawa programowa przedmiotu chemia4-letnie liceum ogólnokształcące oraz 5-letnie technikum⇑Zakres podstawowyTreści nauczania - wymagania szczegółowe⇑I. Atomy, cząsteczki i stechiometria stosuje pojęcie mola i liczby Avogadra;2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastków i na ich podstawie oblicza masę molową związków chemicznych (nieorganicznych i organicznych) o podanych wzorach lub nazwach;3) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej równania reakcji w ujęciu molowym, masowym i objętościowym (dla gazów);4) ustala wzór empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego (nieorganicznego i organicznego) na podstawie jego składu (wyrażonego np. w procentach masowych) i masy molowej;5) wykonuje obliczenia dotyczące: liczby moli oraz mas substratów i produktów (stechiometria wzorów i równań chemicznych), objętości gazów w warunkach normalnych, po zmieszaniu substratów w stosunku stechiometrycznym.⇑II. Budowa atomu a układ okresowy stosuje pojęcia: powłoka, podpowłoka; pisze konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z=20 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając przynależność elektronów do podpowłok (zapisy konfiguracji: pełne, skrócone);2) określa przynależność pierwiastków do bloków konfiguracyjnych: s, p układu okresowego na podstawie konfiguracji elektronowej;3) wskazuje związek między budową elektronową atomu a położeniem pierwiastka w układzie okresowym i jego właściwościami fizycznymi (np. promieniem atomowym, energią jonizacji) i chemicznymi.⇑III. Wiązania chemiczne. Oddziaływania określa rodzaj wiązania (jonowe, kowalencyjne (atomowe) niespolaryzowane, kowalencyjne (atomowe) spolaryzowane, donorowo-akceptorowe (koordynacyjne)) na podstawie elektroujemności oraz liczby elektronów walencyjnych atomów łączących się pierwiastków;2) ilustruje graficznie oraz opisuje powstawanie wiązań kowalencyjnych i jonowych; pisze wzory elektronowe typowych cząsteczek związków kowalencyjnych i jonów złożonych, z uwzględnieniem wiązań koordynacyjnych;3) określa typ wiązania (σ i π) w cząsteczkach związków nieorganicznych i organicznych;4) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania (jonowe, kowalencyjne, metaliczne), oddziaływań międzycząsteczkowych (siły van der Waalsa, wiązania wodorowe) na właściwości fizyczne substancji nieorganicznych i organicznych; wskazuje te cząsteczki i fragmenty cząsteczek, które są polarne, oraz te, które są niepolarne;5) wnioskuje o rodzaju wiązania na podstawie obserwowanych właściwości substancji;6) porównuje właściwości fizyczne substancji tworzących kryształy jonowe, kowalencyjne, molekularne oraz metaliczne;7) wyjaśnia pojęcie alotropii pierwiastków; na podstawie znajomości budowy diamentu, grafitu, grafenu i fullerenów tłumaczy ich właściwości i zastosowania.⇑IV. Kinetyka i statyka chemiczna. Energetyka reakcji definiuje szybkość reakcji (jako zmianę stężenia reagenta w czasie);2) przewiduje wpływ: stężenia (ciśnienia) substratów, obecności katalizatora, stopnia rozdrobnienia substratów i temperatury na szybkość reakcji; projektuje i przeprowadza odpowiednie doświadczenia;3) stosuje pojęcia: egzoenergetyczny, endoenergetyczny, energia aktywacji do opisu efektów energetycznych przemian; zaznacza wartość energii aktywacji na schemacie ilustrującym zmiany energii w reakcji egzo- i endoenergetycznej;4) porównuje wartość energii aktywacji przebiegającej z udziałem i bez udziału katalizatora;5) opisuje różnice między układem otwartym, zamkniętym i izolowanym;6) stosuje pojęcie entalpii; interpretuje zapis ΔH 0; określa efekt energetyczny reakcji chemicznej na podstawie wartości entalpii.⇑V. rozróżnia układy homogeniczne i heterogeniczne; wymienia różnice we właściwościach roztworów właściwych, koloidów i zawiesin;2) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem, rozcieńczaniem i zatężaniem roztworów z zastosowaniem pojęć: stężenie procentowe i molowe oraz rozpuszczalność;3) projektuje i przeprowadza doświadczenie pozwalające otrzymać roztwór o zadanym stężeniu procentowym lub molowym;4) opisuje sposoby rozdzielenia roztworów właściwych (ciał stałych w cieczach, cieczy w cieczach) na składniki ( ekstrakcja, chromatografia);5) projektuje i przeprowadza doświadczenie pozwalające rozdzielić mieszaninę niejednorodną (ciał stałych w cieczach) na składniki.⇑VI. Reakcje w roztworach pisze równania dysocjacji elektrolitycznej związków nieorganicznych i organicznych z uwzględnieniem dysocjacji stopniowej;2) stosuje termin stopień dysocjacji dla ilościowego opisu zjawiska dysocjacji elektrolitycznej;3) interpretuje wartości pH w ujęciu jakościowym i ilościowym (np. związek między wartością pH a stężeniem jonów wodorowych);4) uzasadnia przyczynę kwasowego odczynu wodnych roztworów kwasów, zasadowego odczynu wodnych roztworów niektórych wodorotlenków (zasad) i amoniaku oraz odczynu niektórych wodnych roztworów soli; pisze odpowiednie równania reakcji;5) pisze równania reakcji: zobojętniania, wytrącania osadów i wybranych soli z wodą w formie jonowej pełnej i skróconej.⇑VII. Systematyka związków na podstawie wzoru sumarycznego, opisu budowy lub właściwości fizykochemicznych klasyfikuje dany związek chemiczny do: tlenków, wodorków, wodorotlenków, kwasów, soli (w tym wodoro- i hydroksosoli, hydratów);2) na podstawie wzoru sumarycznego związku nieorganicznego pisze jego nazwę, na podstawie nazwy pisze jego wzór sumaryczny;3) pisze równania reakcji otrzymywania tlenków pierwiastków o liczbach atomowych od 1 do 30 (synteza pierwiastków z tlenem, rozkład soli, np. CaCO3, i wodorotlenków, np. Cu(OH)2);4) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenków pierwiastków o liczbach atomowych od 1 do 20, w tym zachowanie wobec wody, kwasów i zasad; pisze odpowiednie równania reakcji w formie cząsteczkowej i jonowej;5) klasyfikuje tlenki pierwiastków o liczbach atomowych od 1 do 20 ze względu na ich charakter chemiczny (kwasowy, zasadowy, amfoteryczny i obojętny); wnioskuje o charakterze chemicznym tlenku na podstawie wyników doświadczenia;6) klasyfikuje wodorki ze względu na ich charakter chemiczny (kwasowy, zasadowy i obojętny); wnioskuje o charakterze chemicznym wodorku na podstawie wyników doświadczenia; pisze odpowiednie równania reakcji potwierdzające charakter chemiczny wodorków; opisuje typowe właściwości chemiczne wodorków pierwiastków 17. grupy, w tym ich zachowanie wobec wody i zasad;7) projektuje i przeprowadza doświadczenia pozwalające otrzymać różnymi metodami: wodorotlenki, kwasy i sole; pisze odpowiednie równania reakcji;8) klasyfikuje wodorotlenki ze względu na ich charakter chemiczny (zasadowy, amfoteryczny); wnioskuje o charakterze chemicznym wodorotlenku na podstawie wyników doświadczenia; pisze odpowiednie równania reakcji potwierdzające charakter chemiczny wodorotlenków;9) opisuje typowe właściwości chemiczne kwasów, w tym zachowanie wobec metali, tlenków metali, wodorotlenków i soli kwasów o mniejszej mocy; projektuje i przeprowadza odpowiednie doświadczenia; pisze odpowiednie równania reakcji;10) klasyfikuje poznane kwasy ze względu na ich skład (kwasy tlenowe i beztlenowe), moc i właściwości utleniające;11) przewiduje przebieg reakcji soli z mocnymi kwasami (wypieranie kwasów słabszych, nietrwałych, lotnych) oraz soli z zasadami; pisze odpowiednie równania reakcji.⇑VIII. Reakcje utleniania i stosuje pojęcia: utleniacz, reduktor, utlenianie, redukcja;2) wskazuje utleniacz, reduktor, proces utleniania i redukcji w podanej reakcji;3) oblicza stopnie utlenienia pierwiastków w jonie i cząsteczce związku nieorganicznego i organicznego;4) stosuje zasady bilansu elektronowego - dobiera współczynniki stechiometryczne w schematach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej);5) przewiduje przebieg reakcji utleniania-redukcji związków organicznych.⇑IX. stosuje pojęcia: półogniwo, anoda, katoda, ogniwo galwaniczne, klucz elektrolityczny, potencjał standardowy półogniwa, szereg elektrochemiczny, SEM;2) pisze oraz rysuje schemat ogniwa odwracalnego i nieodwracalnego;3) pisze równania reakcji zachodzących na elektrodach (na katodzie i anodzie) ogniwa galwanicznego o danym schemacie;4) oblicza SEM ogniwa galwanicznego na podstawie standardowych potencjałów półogniw, z których jest ono zbudowane;5) opisuje budowę, działanie i zastosowanie współczesnych źródeł prądu stałego (np. akumulator, bateria, ogniwo paliwowe);6) wyjaśnia przebieg korozji elektrochemicznej stali i żeliwa, pisze odpowiednie równania reakcji; opisuje sposoby ochrony metali przed korozją elektrochemiczną.⇑X. Metale, niemetale i ich opisuje podobieństwa we właściwościach pierwiastków w grupach układu okresowego i zmienność właściwości w okresach;2) opisuje podstawowe właściwości fizyczne metali i wyjaśnia je na podstawie znajomości natury wiązania metalicznego;3) opisuje właściwości fizyczne i chemiczne glinu; wyjaśnia, na czym polega pasywacja glinu; tłumaczy znaczenie tego zjawiska w zastosowaniu glinu w technice;4) pisze równania reakcji ilustrujące typowe właściwości chemiczne metali wobec: tlenu (dla Na, Mg, Ca, Al, Zn, Fe, Cu), wody (dla Na, K, Mg, Ca), kwasów nieutleniających (dla Na, K, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Mn, Cr), przewiduje i opisuje słownie przebieg reakcji rozcieńczonych i stężonych roztworów kwasów: azotowego(V) i siarkowego(VI) z Al, Fe, Cu, Ag;5) pisze równania reakcji ilustrujące typowe właściwości chemiczne niemetali, w tym między innymi równania reakcji: wodoru z niemetalami (Cl2, O2, N2, S), chloru, siarki z metalami (Na, K, Mg, Ca, Fe, Cu).⇑XI. Zastosowania wybranych związków bada i opisuje właściwości tlenku krzemu(IV); wymienia odmiany tlenku krzemu(IV) występujące w przyrodzie i wskazuje na ich zastosowania;2) opisuje proces produkcji szkła; jego rodzaje, właściwości i zastosowania;3) opisuje rodzaje skał wapiennych (wapień, marmur, kreda), ich właściwości i zastosowania; projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego celem będzie odróżnienie skał wapiennych wśród innych skał i minerałów; pisze odpowiednie równania reakcji;4) opisuje mechanizm zjawiska krasowego i usuwania twardości przemijającej wody; pisze odpowiednie równania reakcji;5) pisze wzory hydratów i soli bezwodnych (CaSO4, (CaSO4)2·H2O i CaSO4·2H2O); podaje ich nazwy mineralogiczne; opisuje różnice we właściwościach hydratów i substancji bezwodnych; przewiduje zachowanie się hydratów podczas ogrzewania i weryfikuje swoje przewidywania doświadczalnie; wymienia zastosowania skał gipsowych; wyjaśnia proces twardnienia zaprawy gipsowej; pisze odpowiednie równanie reakcji;6) podaje przykłady nawozów naturalnych i sztucznych, uzasadnia potrzebę ich stosowania.⇑XII. Wstęp do chemii wyjaśnia i stosuje założenia teorii strukturalnej budowy związków organicznych;2) na podstawie wzoru sumarycznego, półstrukturalnego (grupowego), opisu budowy lub właściwości fizykochemicznych klasyfikuje dany związek chemiczny do: węglowodorów (nasyconych, nienasyconych, aromatycznych), związków jednofunkcyjnych (fluorowcopochodnych, alkoholi i fenoli, aldehydów i ketonów, kwasów karboksylowych, estrów, amin, amidów), związków wielofunkcyjnych (hydroksykwasów, aminokwasów, peptydów, białek, cukrów);3) stosuje pojęcia: homolog, szereg homologiczny, wzór ogólny, izomeria konstytucyjna (szkieletowa, położenia, grup funkcyjnych); rozpoznaje i klasyfikuje izomery;4) rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne izomerów konstytucyjnych o podanym wzorze sumarycznym; wśród podanych wzorów węglowodorów i ich pochodnych wskazuje izomery konstytucyjne;5) przedstawia tendencje zmian właściwości fizycznych (np. temperatura topnienia, temperatura wrzenia, rozpuszczalność w wodzie) w szeregach homologicznych;6) wyjaśnia wpływ budowy cząsteczek (kształtu łańcucha węglowego oraz obecności podstawnika lub grupy funkcyjnej) na właściwości związków organicznych;7) klasyfikuje reakcje związków organicznych ze względu na typ procesu (addycja, eliminacja, substytucja, polimeryzacja, kondensacja).⇑XIII. podaje nazwy systematyczne węglowodorów (alkanu, alkenu i alkinu - do 10 atomów węgla w cząsteczce - oraz węglowodorów aromatycznych: benzenu, toluenu, ksylenów) na podstawie wzorów strukturalnych lub półstrukturalnych (grupowych); rysuje wzory węglowodorów na podstawie ich nazw;2) opisuje właściwości chemiczne alkanów na przykładzie reakcji: spalania, substytucji (podstawiania) atomu (lub atomów) wodoru przez atom (lub atomy) chloru przy udziale światła; pisze odpowiednie równania reakcji;3) opisuje właściwości chemiczne alkenów na przykładzie reakcji: spalania, addycji (przyłączania): H2, Cl2, HCl, H2O; polimeryzacji; przewiduje produkty reakcji przyłączenia cząsteczek niesymetrycznych do niesymetrycznych alkenów na podstawie reguły Markownikowa (produkty główne i uboczne); pisze odpowiednie równania reakcji;4) opisuje właściwości chemiczne alkinów na przykładzie reakcji: spalania, addycji (przyłączenia): H2, Cl2, HCl, H2O, trimeryzacji etynu; pisze odpowiednie równania reakcji;5) ustala wzór monomeru, z którego został otrzymany polimer o podanej strukturze; rysuje wzór polimeru powstającego z monomeru o podanym wzorze lub nazwie; pisze odpowiednie równania reakcji;6) klasyfikuje tworzywa sztuczne w zależności od ich właściwości (termoplasty i duroplasty); wskazuje na zagrożenia związane z gazami powstającymi w wyniku spalania się np. PVC;7) opisuje budowę cząsteczki benzenu z uwzględnieniem delokalizacji elektronów; wyjaśnia, dlaczego benzen, w przeciwieństwie do alkenów i alkinów, nie odbarwia wody bromowej ani wodnego roztworu manganianu(VII) potasu;8) opisuje przebieg destylacji ropy naftowej i pirolizy węgla kamiennego; wymienia nazwy produktów tych procesów i ich zastosowania;9) wyjaśnia pojęcie liczby oktanowej (LO) i podaje sposoby zwiększania LO benzyny; tłumaczy, na czym polega kraking oraz reforming i uzasadnia konieczność prowadzenia tych procesów w przemyśle.⇑XIV. Hydroksylowe pochodne węglowodorów - alkohole i na podstawie wzoru lub opisu klasyfikuje substancje do alkoholi lub fenoli;2) na podstawie wzoru strukturalnego lub półstrukturalnego (grupowego) podaje nazwy systematyczne alkoholi i fenoli; na podstawie nazwy systematycznej rysuje wzory strukturalne lub półstrukturalne (grupowe);3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi na przykładzie reakcji: spalania, reakcji z HCl, zachowania wobec sodu, utlenienia do związków karbonylowych, eliminacji wody, reakcji z kwasami karboksylowymi; pisze odpowiednie równania reakcji;4) porównuje właściwości fizyczne i chemiczne alkoholi mono- i polihydroksylowych (etanolu (alkoholu etylowego), etano-1,2-diolu (glikolu etylenowego) i propano-1,2,3-triolu (glicerolu)); odróżnia alkohol monohydroksylowy od alkoholu polihydroksylowego; na podstawie obserwacji wyników doświadczenia klasyfikuje alkohol do mono- lub polihydroksylowych;5) opisuje właściwości chemiczne fenolu (benzenolu, hydroksybenzenu) na podstawie reakcji z: sodem, wodorotlenkiem sodu, kwasem azotowym(V); formułuje wniosek dotyczący kwasowego charakteru fenolu; pisze odpowiednie równania reakcji; na podstawie wyników doświadczenia klasyfikuje substancję do alkoholi lub fenoli;6) porównuje metody otrzymywania, właściwości fizyczne i chemiczne oraz zastosowania alkoholi i fenoli.⇑XV. Związki karbonylowe - aldehydy i opisuje podobieństwa i różnice w budowie cząsteczek aldehydów i ketonów (obecność grupy karbonylowej: aldehydowej lub ketonowej); na podstawie wzoru lub opisu klasyfikuje substancję do aldehydów lub ketonów;2) na podstawie wzoru strukturalnego lub półstrukturalnego (grupowego) podaje nazwy systematyczne aldehydów i ketonów; na podstawie nazwy systematycznej rysuje wzory strukturalne lub półstrukturalne (grupowe);3) pisze równania reakcji utleniania metanolu, etanolu, propan-1-olu, propan-2-olu;4) na podstawie wyników doświadczenia klasyfikuje substancję do aldehydów lub ketonów; pisze odpowiednie równania reakcji aldehydu z odczynnikiem Tollensa i odczynnikiem Trommera;5) porównuje metody otrzymywania, właściwości i zastosowania aldehydów i ketonów.⇑XVI. Kwasy wskazuje grupę karboksylową i resztę kwasową we wzorach kwasów karboksylowych (alifatycznych i aromatycznych); na podstawie wzoru strukturalnego lub półstrukturalnego (grupowego) podaje nazwy systematyczne (lub zwyczajowe) kwasów karboksylowych; na podstawie nazwy systematycznej (lub zwyczajowej) rysuje wzory strukturalne lub półstrukturalne (grupowe);2) pisze równania reakcji otrzymywania kwasów karboksylowych (np. z alkoholi lub z aldehydów);3) pisze równania dysocjacji elektrolitycznej rozpuszczalnych w wodzie kwasów karboksylowych i nazywa powstające w tych reakcjach jony;4) opisuje właściwości chemiczne kwasów karboksylowych na podstawie reakcji tworzenia: soli, estrów; pisze odpowiednie równania reakcji; przeprowadza doświadczenia pozwalające otrzymywać sole kwasów karboksylowych (w reakcjach kwasów z: metalami, tlenkami metali, wodorotlenkami metali i solami kwasów o mniejszej mocy);5) opisuje wpływ długości łańcucha węglowego na moc kwasów karboksylowych;6) projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego wynik dowiedzie, że dany kwas organiczny jest kwasem słabszym np. od kwasu siarkowego(VI) i mocniejszym np. od kwasu węglowego; na podstawie wyników doświadczenia porównuje moc kwasów;7) projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego wynik wykaże podobieństwo we właściwościach chemicznych kwasów nieorganicznych i kwasów karboksylowych;8) wyjaśnia przyczynę zasadowego odczynu wodnych roztworów niektórych soli, np. octanu sodu i mydła; pisze odpowiednie równania reakcji;9) wymienia zastosowania kwasów karboksylowych;10) opisuje budowę oraz występowanie i zastosowania hydroksykwasów (np. kwasu mlekowego i salicylowego).⇑XVII. Estry i opisuje strukturę cząsteczek estrów i wiązania estrowego;2) tworzy nazwy prostych estrów kwasów karboksylowych; rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne (grupowe) estrów na podstawie ich nazwy;3) projektuje i przeprowadza reakcje estryfikacji; pisze równania reakcji alkoholi z kwasami karboksylowymi; wskazuje funkcję stężonego H2SO4;4) opisuje właściwości fizyczne estrów;5) wyjaśnia i porównuje przebieg hydrolizy estrów (np. octanu etylu) w środowisku kwasowym (reakcja z wodą w obecności kwasu siarkowego(VI)) oraz w środowisku zasadowym (reakcja z wodorotlenkiem sodu); pisze odpowiednie równania reakcji;6) opisuje budowę tłuszczów stałych i ciekłych (jako estrów glicerolu i długołańcuchowych kwasów tłuszczowych) oraz ich właściwości fizyczne i zastosowania;7) opisuje przebieg procesu utwardzania tłuszczów ciekłych; pisze odpowiednie równanie reakcji;8) opisuje proces zmydlania tłuszczów; pisze odpowiednie równania reakcji;9) wyjaśnia, w jaki sposób z glicerydów otrzymuje się kwasy tłuszczowe lub mydła; pisze odpowiednie równania reakcji;10) wyjaśnia, na czym polega proces usuwania brudu i bada wpływ twardości wody na powstawanie związków trudno rozpuszczalnych; zaznacza fragmenty hydrofobowe i hydrofilowe we wzorach cząsteczek substancji powierzchniowo czynnych;11) wymienia zastosowania estrów.⇑XVIII. Związki organiczne zawierające opisuje budowę i klasyfikacje amin;2) porównuje budowę amoniaku i amin; rysuje wzory elektronowe cząsteczek amoniaku i metyloaminy;3) wskazuje na różnice i podobieństwa w budowie metyloaminy i fenyloaminy (aniliny);4) porównuje i wyjaśnia przyczynę zasadowych właściwości amoniaku i amin; pisze odpowiednie równania reakcji;5) pisze równania reakcji metyloaminy z wodą i z kwasem solnym;6) pisze równanie reakcji fenyloaminy (aniliny) z kwasem solnym;7) pisze wzór ogólny a-aminokwasów, w postaci RCH(NH2)COOH;8) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasów oraz mechanizm powstawania jonów obojnaczych;9) pisze równania reakcji kondensacji dwóch cząsteczek aminokwasów (o podanych wzorach) i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie;10) tworzy wzory dipeptydów, powstających z podanych aminokwasów;11) opisuje przebieg hydrolizy peptydów, rysuje wzory półstrukturalne (grupowe) aminokwasów powstających w procesie hydrolizy peptydu o danej strukturze.⇑XIX. opisuje budowę białek (jako polimerów kondensacyjnych aminokwasów);2) opisuje strukturę drugorzędową białek (α- i β-) oraz wykazuje znaczenie wiązań wodorowych dla ich stabilizacji; tłumaczy znaczenie trzeciorzędowej struktury białek i wyjaśnia stabilizację tej struktury przez grupy R-, zawarte w resztach aminokwasów (wiązania jonowe, mostki disiarczkowe, wiązania wodorowe i oddziaływania van der Waalsa);3) wyjaśnia przyczynę denaturacji białek wywołanej oddziaływaniem na nie soli metali ciężkich i wysokiej temperatury; wymienia czynniki wywołujące wysalanie białek i wyjaśnia ten proces;4) projektuje i przeprowadza doświadczenie pozwalające na identyfikację białek (reakcja biuretowa i reakcja ksantoproteinowa).⇑XX. dokonuje podziału cukrów na proste i złożone, klasyfikuje cukry proste ze względu na liczbę atomów węgla w cząsteczce i grupę funkcyjną;2) wskazuje na pochodzenie cukrów prostych, zawartych np. w owocach (fotosynteza);3) zapisuje wzory łańcuchowe w projekcji Fischera glukozy i fruktozy; wykazuje, że cukry proste należą do polihydroksyaldehydów lub polihydroksyketonów;4) projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego wynik potwierdzi właściwości redukujące glukozy;5) opisuje właściwości glukozy i fruktozy; wskazuje na ich podobieństwa i różnice;6) wskazuje wiązanie O-glikozydowe w cząsteczkach: sacharozy i maltozy;7) wyjaśnia, dlaczego maltoza ma właściwości redukujące, a sacharoza nie wykazuje właściwości redukujących;8) projektuje i przeprowadza doświadczenie pozwalające przekształcić sacharozę w cukry proste;9) porównuje budowę cząsteczek i właściwości skrobi i celulozy;10) pisze uproszczone równanie hydrolizy polisacharydów (skrobi i celulozy).⇑XXI. Chemia wokół klasyfikuje włókna na: celulozowe, białkowe, sztuczne i syntetyczne; wskazuje ich zastosowania; opisuje wady i zalety; uzasadnia potrzebę stosowania tych włókien;2) projektuje i przeprowadza doświadczenie pozwalające zidentyfikować włókna celulozowe, białkowe, sztuczne i syntetyczne;3) opisuje tworzenie się emulsji, ich zastosowania; analizuje skład kosmetyków (np. na podstawie etykiety kremu, balsamu, pasty do zębów itd.) i wyszukuje w dostępnych źródłach informacje na temat ich działania;4) wyjaśnia, na czym mogą polegać i od czego zależeć lecznicze i toksyczne właściwości substancji chemicznych (dawka, rozpuszczalność w wodzie, rozdrobnienie, sposób przenikania do organizmu), np. aspiryny, nikotyny, etanolu (alkoholu etylowego);5) wyszukuje informacje na temat działania składników popularnych leków (np. węgla aktywowanego, aspiryny, środków neutralizujących nadmiar kwasu w żołądku);6) wyszukuje informacje na temat składników zawartych w kawie, herbacie, mleku, wodzie mineralnej, napojach typu cola w aspekcie ich działania na organizm ludzki;7) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba, produkcji wina, otrzymywania kwaśnego mleka, jogurtów, serów; pisze równania reakcji fermentacji alkoholowej, octowej i mlekowej;8) wyjaśnia przyczyny psucia się żywności i proponuje sposoby zapobiegania temu procesowi; przedstawia znaczenie i konsekwencje stosowania dodatków do żywności, w tym konserwantów;9) wskazuje na charakter chemiczny składników środków do mycia szkła, przetykania rur, czyszczenia metali i biżuterii w aspekcie zastosowań tych produktów; wyjaśnia, na czym polega proces usuwania zanieczyszczeń za pomocą tych środków oraz opisuje zasady bezpiecznego ich stosowania;10) podaje przykłady opakowań (celulozowych, szklanych, metalowych, z tworzyw sztucznych) stosowanych w życiu codziennym; opisuje ich wady i zalety;11) uzasadnia potrzebę zagospodarowania odpadów pochodzących z różnych opakowań.⇑XXII. Elementy ochrony tłumaczy, na czym polegają sorpcyjne właściwości gleby w uprawie roślin i ochronie środowiska; opisuje wpływ pH gleby na wzrost wybranych roślin; planuje i przeprowadza badanie kwasowości gleby oraz badanie właściwości sorpcyjnych gleby;2) wymienia podstawowe rodzaje zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby (np. metale ciężkie, węglowodory, produkty spalania paliw, freony, pyły, azotany(V), fosforany(V) (ortofosforany(V)), ich źródła oraz wpływ na stan środowiska naturalnego; opisuje rodzaje smogu oraz mechanizmy jego powstawania;3) proponuje sposoby ochrony środowiska naturalnego przed zanieczyszczeniem i degradacją zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju;4) wskazuje potrzebę rozwoju gałęzi przemysłu chemicznego (leki, źródła energii, materiały); wskazuje problemy i zagrożenia wynikające z niewłaściwego planowania i prowadzenia procesów chemicznych; uzasadnia konieczność projektowania i wdrażania procesów chemicznych umożliwiających ograniczenie lub wyeliminowanie używania albo wytwarzania niebezpiecznych substancji; wyjaśnia zasady tzw. zielonej chemii;5) wskazuje powszechność stosowania środków ochrony roślin oraz zagrożenia dla zdrowia ludzi i środowiska wynikające z nierozważnego ich użycia.⇑Zakres rozszerzonyTreści nauczania - wymagania szczegółowe⇑I. Atomy, cząsteczki i stechiometria stosuje pojęcia: nuklid, izotop, mol i liczba Avogadra;2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastków i na ich podstawie oblicza masę molową związków chemicznych (nieorganicznych i organicznych) o podanych wzorach lub nazwach;3) oblicza masę atomową pierwiastka na podstawie jego składu izotopowego i mas atomowych izotopów; ustala skład izotopowy pierwiastka na podstawie jego masy atomowej i mas atomowych izotopów (dla pierwiastków występujących w przyrodzie w postaci mieszaniny dwóch naturalnych izotopów);4) oblicza zmianę masy promieniotwórczego nuklidu w określonym czasie, znając jego okres półtrwania; pisze równania naturalnych przemian promieniotwórczych (α, β¯)oraz sztucznych reakcji jądrowych;5) ustala wzór empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego (nieorganicznego i organicznego) na podstawie jego składu (wyrażonego np. w procentach masowych) i masy molowej;6) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej równania reakcji w ujęciu molowym, masowym i objętościowym (dla gazów);7) wykonuje obliczenia, z uwzględnieniem wydajności reakcji, dotyczące: liczby moli oraz mas substratów i produktów (stechiometria wzorów i równań chemicznych), objętości gazów w warunkach normalnych, po zmieszaniu substratów w stosunku stechiometrycznym i niestechiometrycznym;8) stosuje do obliczeń równanie Clapeyrona.⇑II. Budowa na podstawie dualnej natury elektronu wyjaśnia kwantowo-mechaniczny model budowy atomu;2) interpretuje wartości liczb kwantowych; opisuje stan elektronu w atomie za pomocą liczb kwantowych; stosuje pojęcia: powłoka, podpowłoka, stan orbitalny, spin elektronu;3) stosuje zasady rozmieszczania elektronów na orbitalach (zakaz Pauliego i regułę Hunda) w atomach pierwiastków wieloelektronowych;4) pisze konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z=38 oraz ich jonów o podanym ładunku, uwzględniając przynależność elektronów do podpowłok (zapisy konfiguracji: pełne, skrócone i schematy klatkowe);5) określa przynależność pierwiastków do bloków konfiguracyjnych: s, p i d układu okresowego na podstawie konfiguracji elektronowej; wskazuje związek między budową elektronową atomu a położeniem pierwiastka w układzie okresowym i jego właściwościami fizycznymi (np. promieniem atomowym, energią jonizacji) i chemicznymi.⇑III. Wiązania chemiczne. Oddziaływania określa rodzaj wiązania (jonowe, kowalencyjne (atomowe) niespolaryzowane, kowalencyjne (atomowe) spolaryzowane, donorowo-akceptorowe (koordynacyjne)) na podstawie elektroujemności oraz liczby elektronów walencyjnych atomów łączących się pierwiastków;2) ilustruje graficznie oraz opisuje powstawanie wiązań kowalencyjnych i jonowych; pisze wzory elektronowe typowych cząsteczek związków kowalencyjnych i jonów złożonych, z uwzględnieniem wiązań koordynacyjnych;3) wyjaśnia tworzenie orbitali zhybrydyzowanych zgodnie z modelem hybrydyzacji, opisuje ich wzajemne ułożenie w przestrzeni;4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp, sp2, sp3) orbitali walencyjnych atomu centralnego w cząsteczkach związków nieorganicznych i organicznych; przewiduje budowę przestrzenną drobin metodą VSEPR; określa kształt drobin (struktura diagonalna, trygonalna, tetraedryczna, piramidalna, V-kształtna);5) określa typ wiązania (σ i π) w cząsteczkach związków nieorganicznych i organicznych; opisuje powstawanie orbitali molekularnych;6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania (jonowe, kowalencyjne, metaliczne), oddziaływań międzycząsteczkowych (siły van der Waalsa, wiązania wodorowe) oraz kształtu drobin na właściwości fizyczne substancji nieorganicznych i organicznych; wskazuje te cząsteczki i fragmenty cząsteczek, które są polarne, oraz te, które są niepolarne;7) wnioskuje o rodzaju wiązania na podstawie obserwowanych właściwości substancji;8) porównuje właściwości fizyczne substancji tworzących kryształy jonowe, kowalencyjne, molekularne oraz metaliczne;9) wyjaśnia pojęcie alotropii pierwiastków; na podstawie znajomości budowy diamentu, grafitu, grafenu i fullerenów tłumaczy ich właściwości i zastosowania.⇑IV. Kinetyka i statyka chemiczna. Energetyka reakcji definiuje i oblicza szybkość reakcji (jako zmianę stężenia reagenta w czasie);2) przewiduje wpływ: stężenia (ciśnienia) substratów, obecności katalizatora, stopnia rozdrobnienia substratów i temperatury na szybkość reakcji; projektuje i przeprowadza odpowiednie doświadczenia;3) na podstawie równania kinetycznego określa rząd reakcji względem każdego substratu; na podstawie danych doświadczalnych ilustrujących związek między stężeniem substratu a szybkością reakcji określa rząd reakcji i pisze równanie kinetyczne;4) szkicuje wykres zmian szybkości reakcji w funkcji czasu oraz wykres zmian stężeń reagentów reakcji pierwszego rzędu w czasie, wyznacza okres półtrwania;5) stosuje pojęcia: egzoenergetyczny, endoenergetyczny, energia aktywacji do opisu efektów energetycznych przemian; zaznacza wartość energii aktywacji na schemacie ilustrującym zmiany energii w reakcji egzo- i endoenergetycznej;6) porównuje wartość energii aktywacji przebiegającej z udziałem i bez udziału katalizatora; wyjaśnia działanie katalizatora na poziomie molekularnym;7) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć: stan równowagi dynamicznej i stała równowagi; pisze wyrażenie na stałą równowagi danej reakcji;8) oblicza wartość stałej równowagi reakcji odwracalnej; oblicza stężenia równowagowe albo stężenia początkowe reagentów;9) wymienia czynniki, które wpływają na stan równowagi reakcji; wyjaśnia, dlaczego obecność katalizatora nie wpływa na wydajność przemiany; stosuje regułę Le Chateliera-Brauna (regułę przekory) do jakościowego określenia wpływu zmian temperatury, stężenia reagentów i ciśnienia na układ pozostający w stanie równowagi dynamicznej;10) opisuje różnice między układem otwartym, zamkniętym i izolowanym;11) stosuje pojęcie standardowej entalpii przemiany; interpretuje zapis ΔH 0; określa efekt energetyczny reakcji chemicznej na podstawie wartości entalpii;12) stosuje prawo Hessa do obliczeń efektów energetycznych przemian na podstawie wartości standardowych entalpii tworzenia i standardowych entalpii spalania.⇑V. rozróżnia układy homogeniczne i heterogeniczne; wymienia różnice we właściwościach roztworów właściwych, koloidów i zawiesin;2) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem, rozcieńczaniem i zatężaniem roztworów z zastosowaniem pojęć: stężenie procentowe lub molowe oraz rozpuszczalność;3) projektuje i przeprowadza doświadczenie pozwalające otrzymać roztwór o określonym stężeniu procentowym lub molowym;4) opisuje sposoby rozdzielenia roztworów właściwych (ciał stałych w cieczach, cieczy w cieczach) na składniki ( ekstrakcja, chromatografia, elektroforeza);5) projektuje i przeprowadza doświadczenie pozwalające rozdzielić mieszaninę niejednorodną (ciał stałych w cieczach) na składniki.⇑VI. Reakcje w roztworach pisze równania dysocjacji elektrolitycznej związków nieorganicznych i organicznych z uwzględnieniem dysocjacji stopniowej;2) stosuje termin stopień dysocjacji dla ilościowego opisu zjawiska dysocjacji elektrolitycznej;3) interpretuje wartości pKw, pH, Ka, Kb, Ks;4) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć: stała dysocjacji, stopień dysocjacji, pH, iloczyn jonowy wody, iloczyn rozpuszczalności; stosuje do obliczeń prawo rozcieńczeń Ostwalda;5) porównuje moc elektrolitów na podstawie wartości ich stałych dysocjacji;6) przewiduje odczyn roztworu po reakcji substancji zmieszanych w ilościach stechiometrycznych i niestechiometrycznych;7) klasyfikuje substancje jako kwasy lub zasady zgodnie z teorią Bronsteda-Lowry'ego; wskazuje sprzężone pary kwas - zasada;8) uzasadnia przyczynę kwasowego odczynu wodnych roztworów kwasów, zasadowego odczynu wodnych roztworów niektórych wodorotlenków (zasad) i amoniaku oraz odczynu niektórych wodnych roztworów soli zgodnie z teorią Bronsteda-Lowry'ego; pisze odpowiednie równania reakcji;9) pisze równania reakcji: zobojętniania, wytrącania osadów i wybranych soli z wodą w formie jonowej pełnej i skróconej.⇑VII. Systematyka związków na podstawie wzoru sumarycznego, opisu budowy lub właściwości fizykochemicznych klasyfikuje dany związek chemiczny do: tlenków, wodorków, wodorotlenków, kwasów, soli (w tym wodoro- i hydroksosoli, hydratów);2) na podstawie wzoru sumarycznego związku nieorganicznego pisze jego nazwę, na podstawie nazwy pisze jego wzór sumaryczny;3) pisze równania reakcji otrzymywania tlenków pierwiastków o liczbach atomowych od 1 do 30 (synteza pierwiastków z tlenem, rozkład soli, np. CaCO3, i wodorotlenków, np. Cu(OH)2);4) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenków pierwiastków o liczbach atomowych od 1 do 20 oraz Cr, Cu, Zn, Mn i Fe, w tym zachowanie wobec wody, kwasów i zasad; pisze odpowiednie równania reakcji w formie cząsteczkowej i jonowej;5) klasyfikuje tlenki ze względu na ich charakter chemiczny (kwasowy, zasadowy, amfoteryczny i obojętny); projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego przebieg pozwoli wykazać charakter chemiczny tlenku; wnioskuje o charakterze chemicznym tlenku na podstawie wyników doświadczenia;6) klasyfikuje wodorki ze względu na ich charakter chemiczny (kwasowy, zasadowy i obojętny); projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego przebieg pozwoli wykazać charakter chemiczny wodorku; wnioskuje o charakterze chemicznym wodorku na podstawie wyników doświadczenia; pisze odpowiednie równania reakcji potwierdzające charakter chemiczny wodorków; opisuje typowe właściwości chemiczne wodorków pierwiastków 17. grupy, w tym ich zachowanie wobec wody i zasad;7) projektuje i przeprowadza doświadczenia pozwalające otrzymać różnymi metodami: wodorotlenki, kwasy i sole; pisze odpowiednie równania reakcji;8) klasyfikuje wodorotlenki ze względu na ich charakter chemiczny (zasadowy, amfoteryczny); projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego przebieg pozwoli wykazać charakter chemiczny wodorotlenku; wnioskuje o charakterze chemicznym wodorotlenku na podstawie wyników doświadczenia; pisze odpowiednie równania reakcji potwierdzające charakter chemiczny wodorotlenków (w tym równania reakcji otrzymywania hydroksokompleksów);9) opisuje typowe właściwości chemiczne kwasów, w tym zachowanie wobec metali, tlenków metali, wodorotlenków i soli kwasów o mniejszej mocy; projektuje i przeprowadza odpowiednie doświadczenia; pisze odpowiednie równania reakcji;10) klasyfikuje poznane kwasy ze względu na ich skład (kwasy tlenowe i beztlenowe), moc i właściwości utleniające;11) przedstawia i uzasadnia zmiany mocy kwasów fluorowcowodorowych;12) opisuje wpływ elektroujemności i stopnia utlenienia atomu centralnego na moc kwasów tlenowych;13) przewiduje przebieg reakcji soli z mocnymi kwasami (wypieranie kwasów słabszych, nietrwałych, lotnych) oraz soli z zasadami; pisze odpowiednie równania reakcji.⇑VIII. Reakcje utleniania i stosuje pojęcia: stopień utlenienia, utleniacz, reduktor, utlenianie, redukcja;2) wskazuje utleniacz, reduktor, proces utleniania i redukcji w podanej reakcji;3) na podstawie konfiguracji elektronowej atomów przewiduje typowe stopnie utlenienia pierwiastków;4) oblicza stopnie utlenienia pierwiastków w jonie i cząsteczce związku nieorganicznego i organicznego;5) stosuje zasady bilansu elektronowo-jonowego - dobiera współczynniki stechiometryczne w schematach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej);6) przewiduje kierunek przebiegu reakcji utleniania-redukcji na podstawie wartości potencjałów standardowych półogniw; pisze odpowiednie równania reakcji;7) przewiduje przebieg reakcji utleniania-redukcji związków organicznych.⇑IX. Elektrochemia. Ogniwa i stosuje pojęcia: półogniwo, anoda, katoda, ogniwo galwaniczne, klucz elektrolityczny; potencjał standardowy półogniwa, szereg elektrochemiczny, SEM;2) pisze oraz rysuje schemat ogniwa odwracalnego i nieodwracalnego;3) pisze równania reakcji zachodzące na elektrodach (na katodzie i anodzie) ogniwa galwanicznego o danym schemacie; projektuje ogniwo, w którym zachodzi dana reakcja chemiczna; pisze schemat tego ogniwa;4) oblicza SEM ogniwa galwanicznego na podstawie standardowych potencjałów półogniw, z których jest ono zbudowane;5) wyjaśnia przebieg korozji elektrochemicznej stali i żeliwa; pisze odpowiednie równania reakcji; opisuje sposoby ochrony metali przed korozją elektrochemiczną;6) stosuje pojęcia: elektroda, elektrolizer, elektroliza, potencjał rozkładowy;7) przewiduje produkty elektrolizy stopionych tlenków, soli, wodorotlenków, wodnych roztworów kwasów i soli oraz zasad;8) pisze równania dysocjacji termicznej; pisze odpowiednie równania reakcji elektrodowych zachodzących w trakcie elektrolizy;9) projektuje i przeprowadza doświadczenia, w których drogą elektrolizy otrzyma np. wodór, tlen, chlor, miedź;10) opisuje budowę, działanie i zastosowanie współczesnych źródeł prądu stałego (np. akumulator, bateria, ogniwo paliwowe).⇑X. Metale, niemetale i ich opisuje podobieństwa we właściwościach pierwiastków w grupach układu okresowego i zmienność właściwości w okresach;2) opisuje podstawowe właściwości fizyczne metali i wyjaśnia je na podstawie znajomości natury wiązania metalicznego;3) analizuje i porównuje właściwości fizyczne i chemiczne metali grup 1. i 2.;4) opisuje właściwości fizyczne i chemiczne glinu; wyjaśnia, na czym polega pasywacja glinu; tłumaczy znaczenie tego zjawiska w zastosowaniu glinu w technice;5) pisze równania reakcji ilustrujące typowe właściwości chemiczne metali wobec: tlenu (dla Na, Mg, Ca, Al, Zn, Fe, Cu), wody (dla Na, K, Mg, Ca), kwasów nieutleniających (dla Na, K, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Mn, Cr), rozcieńczonego i stężonego roztworu kwasu azotowego(V) oraz stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI) (dla Al, Fe, Cu, Ag);6) projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego wynik pozwoli porównać aktywność chemiczną metali; pisze odpowiednie równania reakcji;7) przewiduje produkty redukcji jonów manganianowych(VII) w zależności od środowiska, a także jonów dichromianowych(VI) w środowisku kwasowym; pisze odpowiednie równania reakcji;8) projektuje i przeprowadza doświadczenia, w wyniku których można otrzymać wodór (reakcje aktywnych metali z wodą lub niektórych metali z niektórymi kwasami), pisze odpowiednie równania reakcji;9) projektuje i przeprowadza doświadczenia pozwalające otrzymać w laboratorium: tlen (np. reakcja rozkładu H2O2 lub KMnO4), chlor (np. reakcja HCl z MnO2 lub z KMnO4); pisze odpowiednie równania reakcji;10) pisze równania reakcji ilustrujące typowe właściwości chemiczne niemetali, w tym między innymi równania reakcji: wodoru z niemetalami (Ch, Br2, O2, N2, S), chloru, bromu i siarki z metalami (Na, K, Mg, Ca, Fe, Cu); chloru z wodą;11) analizuje i porównuje właściwości fizyczne i chemiczne fluorowców;12) projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego przebieg wykaże, że np. brom jest pierwiastkiem bardziej aktywnym niż jod, a mniej aktywnym niż chlor; pisze odpowiednie równania reakcji.⇑XI. Zastosowania wybranych związków bada i opisuje właściwości tlenku krzemu(IV); wymienia odmiany tlenku krzemu(IV) występujące w przyrodzie i wymienia ich zastosowania;2) opisuje proces produkcji szkła; jego rodzaje, właściwości i zastosowania;3) opisuje rodzaje skał wapiennych (wapień, marmur, kreda), ich właściwości i zastosowania; projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego celem będzie odróżnienie skał wapiennych od innych skał i minerałów; pisze odpowiednie równania reakcji;4) opisuje mechanizm zjawiska krasowego i usuwania twardości przemijającej wody; pisze odpowiednie równania reakcji;5) pisze wzory hydratów i soli bezwodnych (CaSO4, (CaSO4)2·H2O i CaSO4·2H2O); podaje ich nazwy mineralogiczne; opisuje różnice we właściwościach hydratów i substancji bezwodnych; przewiduje zachowanie się hydratów podczas ogrzewania i weryfikuje swoje przewidywania doświadczalnie; wymienia zastosowania skał gipsowych; wyjaśnia proces twardnienia zaprawy gipsowej; pisze odpowiednie równanie reakcji;6) podaje przykłady nawozów naturalnych i sztucznych, uzasadnia potrzebę ich stosowania.⇑XII. Wstęp do chemii wyjaśnia i stosuje założenia teorii strukturalnej budowy związków organicznych;2) na podstawie wzoru sumarycznego, półstrukturalnego (grupowego), opisu budowy lub właściwości fizykochemicznych klasyfikuje dany związek chemiczny do: węglowodorów (nasyconych, nienasyconych, aromatycznych), związków jednofunkcyjnych (fluorowcopochodnych, alkoholi, fenoli, aldehydów, ketonów, kwasów karboksylowych, estrów, amin, amidów), związków wielofunkcyjnych (hydroksykwasów, aminokwasów, peptydów, białek, cukrów);3) stosuje pojęcia: homolog, szereg homologiczny, wzór ogólny, rzędowość w związkach organicznych, izomeria konstytucyjna (szkieletowa, położenia, grup funkcyjnych), stereoizomeria (izomeria geometryczna, izomeria optyczna); rozpoznaje i klasyfikuje izomery;4) rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne (grupowe) izomerów konstytucyjnych o podanym wzorze sumarycznym; wśród podanych wzorów węglowodorów i ich pochodnych wskazuje izomery konstytucyjne;5) wyjaśnia zjawisko izomerii geometrycznej (cis-trans); uzasadnia warunki wystąpienia izomerii geometrycznej w cząsteczce związku o podanej nazwie lub o podanym wzorze strukturalnym (lub półstrukturalnym); rysuje wzory izomerów geometrycznych;6) wyjaśnia zjawisko izomerii optycznej; wskazuje centrum stereogeniczne (asymetryczny atom węgla); rysuje wzory w projekcji Fischera izomerów optycznych: enancjomerów i diastereoizomerów; uzasadnia warunki wystąpienia izomerii optycznej w cząsteczce związku o podanej nazwie lub o podanym wzorze; ocenia, czy cząsteczka o podanym wzorze stereochemicznym jest chiralna;7) przedstawia tendencje zmian właściwości fizycznych (np. temperatura topnienia, temperatura wrzenia, rozpuszczalność w wodzie) w szeregach homologicznych;8) wyjaśnia wpływ budowy cząsteczek (kształtu łańcucha węglowego oraz obecności podstawnika lub grupy funkcyjnej) na właściwości związków organicznych; porównuje właściwości różnych izomerów konstytucyjnych; porównuje właściwości stereoizomerów (enancjomerów i diastereoizomerów);9) klasyfikuje reakcje związków organicznych ze względu na typ procesu (addycja, eliminacja, substytucja, polimeryzacja, kondensacja) i mechanizm reakcji (elektrofilowy, nukleofilowy, rodnikowy); wyjaśnia mechanizmy reakcji; pisze odpowiednie równania reakcji.⇑XIII. podaje nazwy systematyczne węglowodorów (alkanu, alkenu i alkinu - do 10 atomów węgla w cząsteczce - oraz węglowodorów cyklicznych i aromatycznych) na podstawie wzorów strukturalnych, półstrukturalnych (grupowych) lub uproszczonych; rysuje wzory węglowodorów na podstawie ich nazw; podaje nazwy systematyczne fluorowcopochodnych węglowodorów na podstawie wzorów strukturalnych lub półstrukturalnych (grupowych); rysuje ich wzory strukturalne i półstrukturalne (grupowe) na podstawie nazw systematycznych;2) ustala rzędowość atomów węgla w cząsteczce węglowodoru;3) opisuje właściwości chemiczne alkanów na przykładzie reakcji: spalania, substytucji atomu (lub atomów) wodoru przez atom (lub atomy) chloru albo bromu przy udziale światła; pisze odpowiednie równania reakcji;4) opisuje właściwości chemiczne alkenów na przykładzie reakcji: spalania, addycji: H2, Cl2 i Br2, HCl i HBr, H2O, polimeryzacji; przewiduje produkty reakcji przyłączenia cząsteczek niesymetrycznych do niesymetrycznych alkenów na podstawie reguły Markownikowa (produkty główne i uboczne); opisuje zachowanie alkenów wobec wodnego roztworu manganianu(VII) potasu; pisze odpowiednie równania reakcji;5) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np. alken z alkanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodorów); pisze odpowiednie równania reakcji;6) opisuje właściwości chemiczne alkinów na przykładzie reakcji: spalania, addycji: H2, Cl2 i Br2, HCl i HBr, H2O, trimeryzacji etynu; pisze odpowiednie równania reakcji;7) ustala wzór monomeru, z którego został otrzymany polimer o podanej strukturze; rysuje wzór polimeru powstającego z monomeru o podanym wzorze lub nazwie; pisze odpowiednie równania reakcji;8) klasyfikuje tworzywa sztuczne w zależności od ich właściwości (termoplasty i duroplasty); wskazuje na zagrożenia związane z gazami powstającymi w wyniku spalania się np. PVC;9) opisuje budowę cząsteczki benzenu z uwzględnieniem delokalizacji elektronów; wyjaśnia, dlaczego benzen, w przeciwieństwie do alkenów i alkinów, nie odbarwia wody bromowej ani wodnego roztworu manganianu(VII) potasu;10) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np. benzen z węgla i dowolnych odczynników nieorganicznych; pisze odpowiednie równania reakcji;11) opisuje właściwości chemiczne węglowodorów aromatycznych na przykładzie reakcji: spalania, z Cl2 lub Br2 wobec katalizatora albo w obecności światła, nitrowania, katalitycznego uwodornienia; pisze odpowiednie równania reakcji dla benzenu i metylobenzenu (toluenu) oraz ich pochodnych, uwzględniając wpływ kierujący podstawników (np. atom chlorowca, grupa alkilowa, grupa nitrowa, grupa hydroksylowa, grupa karboksylowa);12) projektuje doświadczenia pozwalające na wskazanie różnic we właściwościach chemicznych węglowodorów nasyconych, nienasyconych i aromatycznych; na podstawie wyników przeprowadzonych doświadczeń wnioskuje o rodzaju węglowodoru; pisze odpowiednie równania reakcji;13) opisuje przebieg destylacji ropy naftowej i pirolizy węgla kamiennego; wymienia nazwy produktów tych procesów i ich zastosowania;14) wyjaśnia pojęcie liczby oktanowej (LO) i podaje sposoby zwiększania LO benzyny; tłumaczy, na czym polega kraking oraz reforming i uzasadnia konieczność prowadzenia tych procesów w przemyśle.⇑XIV. Hydroksylowe pochodne węglowodorów - alkohole i porównuje budowę cząsteczek alkoholi i fenoli; wskazuje wzory alkoholi pierwszo-, drugo-, i trzeciorzędowych;2) na podstawie wzoru strukturalnego, półstrukturalnego (grupowego) lub uproszczonego podaje nazwy systematyczne alkoholi i fenoli; na podstawie nazwy systematycznej lub zwyczajowej rysuje ich wzory strukturalne, półstrukturalne (grupowe) lub uproszczone;3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi na przykładzie reakcji: spalania, z HCl i HBr, zachowania wobec sodu, utlenienia do związków karbonylowych, eliminacji wody, reakcji z nieorganicznymi kwasami tlenowymi i kwasami karboksylowymi; pisze odpowiednie równania reakcji;4) porównuje właściwości fizyczne i chemiczne alkoholi mono- i polihydroksylowych (etanolu (alkoholu etylowego), etano-1,2-diolu (glikolu etylenowego), propano-1,2-diolu (glikolu propylenowego) i propano-1,2,3-triolu (glicerolu)); projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego przebieg pozwoli odróżnić alkohol monohydroksylowy od alkoholu polihydroksylowego; na podstawie obserwacji wyników doświadczenia klasyfikuje alkohol do mono- lub polihydroksylowych;5) opisuje zachowanie: alkoholi pierwszo-, drugo- i trzeciorzędowych wobec utleniaczy (np. CuO lub K2Cr2O7/H2SO4); projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego przebieg pozwoli odróżnić alkohol trzeciorzędowy od alkoholu pierwszo- i drugorzędowego; pisze odpowiednie równania reakcji;6) pisze równanie reakcji manganianu(VII) potasu (w środowisku kwasowym) z alkoholem (np. z etanolem, etano-1,2-diolem);7) opisuje właściwości chemiczne fenoli na podstawie reakcji z: sodem, wodorotlenkiem sodu, bromem, kwasem azotowym(V); pisze odpowiednie równania reakcji dla benzenolu (fenolu, hydroksybenzenu) i jego pochodnych; projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego przebieg pozwoli odróżnić alkohol od fenolu; na podstawie wyników doświadczenia klasyfikuje substancję do alkoholi lub fenoli;8) na podstawie obserwacji doświadczeń formułuje wniosek dotyczący kwasowego charakteru fenolu; projektuje i przeprowadza doświadczenie, które umożliwi porównanie mocy kwasów, np. fenolu i kwasu węglowego; pisze odpowiednie równania reakcji;9) planuje ciągi przemian pozwalających otrzymać alkohol lub fenol z odpowiedniego węglowodoru; pisze odpowiednie równania reakcji;10) porównuje metody otrzymywania, właściwości i zastosowania alkoholi i fenoli.⇑XV. Związki karbonylowe - aldehydy i opisuje podobieństwa i różnice w budowie cząsteczek aldehydów i ketonów (obecność grupy karbonylowej: aldehydowej lub ketonowej);2) na podstawie wzoru strukturalnego lub półstrukturalnego (grupowego) podaje nazwy systematyczne aldehydów i ketonów; na podstawie nazwy systematycznej rysuje wzory strukturalne lub półstrukturalne (grupowe);3) projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego przebieg pozwoli odróżnić aldehyd od ketonu; na podstawie wyników doświadczenia klasyfikuje substancję do aldehydów lub ketonów; pisze odpowiednie równania reakcji aldehydu z odczynnikiem Tollensa i odczynnikiem Trommera;4) porównuje metody otrzymywania, właściwości i zastosowania aldehydów i ketonów.⇑XVI. Kwasy wskazuje grupę karboksylową i resztę kwasową we wzorach kwasów karboksylowych (alifatycznych i aromatycznych); na podstawie wzoru strukturalnego lub półstrukturalnego (grupowego) podaje nazwy systematyczne (lub zwyczajowe) kwasów karboksylowych; na podstawie nazwy systematycznej (lub zwyczajowej) rysuje wzory strukturalne lub półstrukturalne (grupowe);2) pisze równania reakcji otrzymywania kwasów karboksylowych (np. z alkoholi lub z aldehydów);3) pisze równania dysocjacji elektrolitycznej rozpuszczalnych w wodzie kwasów karboksylowych i nazywa powstające w tych reakcjach jony;4) opisuje właściwości chemiczne kwasów karboksylowych na podstawie reakcji tworzenia: soli, estrów, amidów; pisze odpowiednie równania reakcji; projektuje i przeprowadza doświadczenia pozwalające otrzymywać sole kwasów karboksylowych (w reakcjach kwasów z: metalami, tlenkami metali, wodorotlenkami metali i solami kwasów o mniejszej mocy);5) uzasadnia przyczynę redukujących właściwościach kwasu metanowego (mrówkowego); projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego wynik wykaże właściwości redukujące kwasu metanowego (mrówkowego) (reakcja HCOOH z MnO4-); pisze odpowiednie równania reakcji;6) opisuje czynniki wpływające na moc kwasów karboksylowych (długość łańcucha węglowego, obecność polarnych podstawników);7) projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego wynik dowiedzie, że dany kwas organiczny jest kwasem słabszym np. od kwasu siarkowego(VI) i mocniejszym np. od kwasu węglowego; na podstawie wyników doświadczenia porównuje moc kwasów;8) projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego wynik wykaże podobieństwo we właściwościach chemicznych kwasów nieorganicznych i kwasów karboksylowych;9) wyjaśnia przyczynę zasadowego odczynu wodnych roztworów niektórych soli, np. octanu sodu i mydła; pisze odpowiednie równania reakcji;10) wymienia zastosowania kwasów karboksylowych;11) opisuje budowę hydroksykwasów; wyjaśnia możliwość tworzenia estrów międzycząsteczkowych (laktydy, poliestry) i wewnątrzcząsteczkowych (laktony) przez niektóre hydroksykwasy; pisze odpowiednie równania reakcji; opisuje występowanie i zastosowania hydroksykwasów (np. kwasu mlekowego i salicylowego).⇑XVII. Estry i opisuje strukturę cząsteczek estrów i wiązania estrowego;2) tworzy nazwy (systematyczne lub zwyczajowe) estrów kwasów karboksylowych i tlenowych kwasów nieorganicznych; rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne (grupowe) estrów na podstawie ich nazwy;3) projektuje i przeprowadza reakcje estryfikacji; pisze równania reakcji alkoholi z kwasami nieorganicznymi i karboksylowymi; wskazuje na funkcję stężonego H2SO4;4) wskazuje wpływ różnych czynników na położenie stanu równowagi reakcji estryfikacji lub hydrolizy estru;5) wyjaśnia i porównuje przebieg hydrolizy estrów (np. octanu etylu) w środowisku kwasowym (reakcja z wodą w obecności kwasu siarkowego(VI)) oraz w środowisku zasadowym (reakcja z wodorotlenkiem sodu); pisze odpowiednie równania reakcji;6) opisuje budowę tłuszczów stałych i ciekłych (jako estrów glicerolu i długołańcuchowych kwasów tłuszczowych) oraz ich właściwości fizyczne i zastosowania;7) projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego wynik dowiedzie, że w skład oleju jadalnego wchodzą związki o charakterze nienasyconym;8) opisuje proces utwardzania tłuszczów ciekłych; pisze odpowiednie równanie reakcji;9) opisuje proces zmydlania tłuszczów; pisze odpowiednie równania reakcji;10) wyjaśnia, w jaki sposób z glicerydów otrzymuje się kwasy tłuszczowe lub mydła; pisze odpowiednie równania reakcji;11) wyjaśnia, na czym polega proces usuwania brudu; bada wpływ twardości wody na powstawanie związków trudno rozpuszczalnych; zaznacza fragmenty hydrofobowe i hydrofilowe we wzorach cząsteczek substancji powierzchniowo czynnych;12) wymienia zastosowania estrów;13) planuje ciągi przemian chemicznych wiążące ze sobą właściwości poznanych węglowodorów i ich pochodnych; pisze odpowiednie równania reakcji.⇑XVIII. Związki organiczne zawierające opisuje budowę amin; wskazuje wzory amin pierwszo-, drugo- i trzeciorzędowych;2) porównuje budowę amoniaku i amin; rysuje wzory elektronowe cząsteczek amoniaku i aminy (np. metyloaminy);3) wskazuje podobieństwa i różnice w budowie amin alifatycznych (np. metyloaminy) i amin aromatycznych (np. fenyloaminy (aniliny));4) porównuje i wyjaśnia przyczynę zasadowych właściwości amoniaku i amin; pisze odpowiednie równania reakcji;5) pisze równania reakcji otrzymywania amin alifatycznych (np. w procesie alkilowania amoniaku) i amin aromatycznych (np. otrzymywanie aniliny w wyniku reakcji redukcji nitrobenzenu);6) opisuje właściwości chemiczne amin na podstawie reakcji: z wodą, z kwasami nieorganicznymi (np. z kwasem solnym) i z kwasami karboksylowymi; pisze odpowiednie równania reakcji;7) pisze równanie reakcji fenyloaminy (aniliny) z wodą bromową;8) pisze równania reakcji hydrolizy amidów (np. acetamidu) w środowisku kwasowym i zasadowym;9) analizuje budowę cząsteczki mocznika ( brak fragmentu węglowodorowego) i wynikające z niej właściwości, wskazuje na jego zastosowania (nawóz sztuczny, produkcja leków, tworzyw sztucznych);10) pisze równanie reakcji kondensacji dwóch cząsteczek mocznika; wykazuje, że produktem kondensacji mocznika jest związek zawierający w cząsteczce wiązanie amidowe (peptydowe);11) pisze wzór ogólny α-aminokwasów w postaci RCH(NH2)COOH; wyjaśnia, co oznacza, że aminokwasy białkowe są α-aminokwasami i należą do szeregu konfiguracyjnego L;12) projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego wynik potwierdzi amfoteryczny charakter aminokwasów; opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasów oraz mechanizm powstawania jonów obojnaczych;13) pisze równania reakcji kondensacji cząsteczek aminokwasów (o podanych wzorach) prowadzących do powstania di- i tripeptydów i wskazuje wiązania peptydowe w otrzymanym produkcie;14) tworzy wzory dipeptydów i tripeptydów, powstających z podanych aminokwasów; rozpoznaje reszty aminokwasów białkowych w cząsteczkach peptydów;15) opisuje przebieg hydrolizy peptydów, rysuje wzory półstrukturalne (grupowe) aminokwasów powstających w procesie hydrolizy peptydu o danej strukturze;16) projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego wynik dowiedzie obecności wiązań peptydowych w analizowanym związku (reakcja biuretowa).⇑XIX. opisuje budowę białek (jako polimerów kondensacyjnych aminokwasów);2) opisuje strukturę drugorzędową białek (α- i β-) oraz wykazuje znaczenie wiązań wodorowych dla ich stabilizacji; tłumaczy znaczenie trzeciorzędowej struktury białek i wyjaśnia stabilizację tej struktury przez grupy R-, zawarte w resztach aminokwasów (wiązania jonowe, mostki disiarczkowe, wiązania wodorowe i oddziaływania van der Waalsa);3) wyjaśnia przyczynę denaturacji białek wywołanej oddziaływaniem na nie soli metali ciężkich i wysokiej temperatury; wymienia czynniki wywołujące wysalanie białek i wyjaśnia ten proces;4) projektuje i przeprowadza doświadczenie pozwalające na identyfikację białek (reakcja biuretowa i reakcja ksantoproteinowa).⇑XX. dokonuje podziału cukrów na proste i złożone, klasyfikuje cukry proste ze względu na grupę funkcyjną i liczbę atomów węgla w cząsteczce; wyjaśnia, co oznacza, że naturalne monosacharydy należą do szeregu konfiguracyjnego D;2) wskazuje na pochodzenie cukrów prostych zawartych np. w owocach (fotosynteza);3) zapisuje wzory łańcuchowe w projekcji Fischera glukozy i fruktozy; wykazuje, że cukry proste należą do polihydroksyaldehydów lub polihydroksyketonów; rysuje wzory taflowe (Hawortha) anomerów α i β glukozy i fruktozy; na podstawie wzoru łańcuchowego monosacharydu rysuje jego wzory taflowe; na podstawie wzoru taflowego rysuje wzór w projekcji Fischera; rozpoznaje reszty glukozy i fruktozy w disacharydach i polisacharydach o podanych wzorach;4) projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego wynik potwierdzi właściwości redukujące np. glukozy; projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego wynik potwierdzi obecność grup hydroksylowych w cząsteczce monosacharydu, np. glukozy;5) opisuje właściwości glukozy i fruktozy; wskazuje na ich podobieństwa i różnice; projektuje i przeprowadza doświadczenie pozwalające na odróżnienie tych cukrów;6) wskazuje wiązanie O-glikozydowe w cząsteczkach cukrów o podanych wzorach (np. sacharozy, maltozy, celobiozy, celulozy, amylozy, amylopektyny);7) wyjaśnia, dlaczego maltoza ma właściwości redukujące, a sacharoza nie wykazuje właściwości redukujących;8) projektuje i przeprowadza doświadczenie pozwalające przekształcić cukry złożone (np. sacharozę) w cukry proste;9) porównuje budowę cząsteczek i właściwości skrobi i celulozy;10) pisze uproszczone równanie hydrolizy polisacharydów (skrobi i celulozy);11) planuje ciąg przemian pozwalających przekształcić cukry w inne związki organiczne (np. glukozę w alkohol etylowy, a następnie w octan etylu); pisze odpowiednie równania reakcji.⇑XXI. Chemia wokół klasyfikuje włókna na: celulozowe, białkowe, sztuczne i syntetyczne; wskazuje ich zastosowania; opisuje wady i zalety; uzasadnia potrzebę stosowania tych włókien;2) projektuje i przeprowadza doświadczenie pozwalające zidentyfikować włókna celulozowe, białkowe, sztuczne i opisuje tworzenie się emulsji, ich zastosowania; analizuje skład kosmetyków (np. na podstawie etykiety kremu, balsamu, pasty do zębów itd.) i wyszukuje w dostępnych źródłach informacje na temat ich działania;4) wyjaśnia, na czym mogą polegać i od czego zależeć lecznicze i toksyczne właściwości substancji chemicznych (dawka, rozpuszczalność w wodzie, sposób przenikania do organizmu), np. aspiryny, nikotyny, etanolu (alkoholu etylowego);5) wyszukuje informacje na temat działania składników popularnych leków (np. węgla aktywowanego, aspiryny, środków neutralizujących nadmiar kwasu w żołądku);6) wyszukuje informacje na temat składników zawartych w kawie, herbacie, mleku, wodzie mineralnej, napojach typu cola w aspekcie ich działania na organizm ludzki;7) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba, produkcji wina, otrzymywania kwaśnego mleka, jogurtów, serów; pisze równania reakcji fermentacji alkoholowej, octowej i mlekowej;8) wyjaśnia przyczyny psucia się żywności i proponuje sposoby zapobiegania temu procesowi; przedstawia znaczenie i konsekwencje stosowania dodatków do żywności, w tym konserwantów;9) wskazuje na charakter chemiczny składników środków do mycia szkła, przetykania rur, czyszczenia metali i biżuterii w aspekcie zastosowań tych produktów; wyjaśnia na czym polega proces usuwania zanieczyszczeń za pomocą tych środków oraz opisuje zasady bezpiecznego ich stosowania;10) podaje przykłady opakowań (celulozowych, szklanych, metalowych, z tworzyw sztucznych) stosowanych w życiu codziennym; opisuje ich wady i zalety;11) proponuje sposoby zagospodarowania odpadów; opisuje powszechnie stosowane metody utylizacji.⇑XXII. Elementy ochrony tłumaczy, na czym polegają sorpcyjne właściwości gleby w uprawie roślin i ochronie środowiska; opisuje wpływ pH gleby na wzrost wybranych roślin; planuje i przeprowadza badanie kwasowości gleby oraz badanie właściwości sorpcyjnych gleby;2) wymienia podstawowe rodzaje zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby (np. metale ciężkie, węglowodory, produkty spalania paliw, freony, pyły, azotany(V), fosforany(V) (ortofosforany(V)), ich źródła oraz wpływ na stan środowiska naturalnego; wymienia działania (indywidualne/kompleksowe), jakie powinny być wprowadzane w celu ograniczania tych zjawisk; opisuje rodzaje smogu oraz mechanizmy jego powstawania;3) proponuje sposoby ochrony środowiska naturalnego przed zanieczyszczeniem i degradacją zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju;4) wskazuje potrzebę rozwoju gałęzi przemysłu chemicznego (leki, źródła energii, materiały); wskazuje problemy i zagrożenia wynikające z niewłaściwego planowania i prowadzenia procesów chemicznych; uzasadnia konieczność projektowania i wdrażania procesów chemicznych umożliwiających ograniczenie lub wyeliminowanie używania albo wytwarzania niebezpiecznych substancji; wyjaśnia zasady tzw. zielonej chemii;5) wskazuje powszechność stosowania środków ochrony roślin oraz zagrożenia dla zdrowia ludzi i środowiska wynikające z nierozważnego ich użycia.⇑Komentarzpodstawa programowa przedmiotu chemiaWitold Anusiak⇑Zakres podstawowyW dziale I Atomy, cząsteczki i stechiometria chemiczna wprowadza się pojęcia mola i liczby Avogadro. Powoduje to rozszerzenie interpretacji zapisu równań reakcji chemicznych oraz wprowadzenie obliczeń stechiometrycznych związanych z wykorzystaniem pojęcia mola. Umiejętność rozwiązywania problemów obliczeniowych dotyczących stechiometrii procesów chemicznych należy oczywiście utrwalać podczas realizacji kolejnych Budowa atomu wprowadza zapis podpowłokowej konfiguracji elektronowej pierwiastków do wapnia włącznie. Pozwala to na lepsze rozumienie zagadnień związanych z elektronową budową atomów i Wiązania chemiczne. Oddziaływania międzycząsteczkowe zawiera wymagania dotyczące rodzajów wiązań kowalencyjnych, w tym również donorowo-akceptorowych, z uwzględnieniem wiązań typu o i n, oraz wiązania metalicznego. Podczas realizacji tego działu należy zwrócić uwagę na rodzaje oddziaływań międzycząsteczkowych oraz wpływ wiązań chemicznych i oddziaływań międzycząsteczkowych na właściwości makroskopowe substancji chemicznych. Do tych wiadomości należy odwoływać się podczas omawiania typowych właściwości kolejnych grup związków nieorganicznych i realizacji działu Kinetyka i statyka chemiczna. Energetyka reakcji chemicznych - wprowadza się pojęcia: szybkość reakcji, efekt energetyczny, entalpia, układ, co pozwala na zrozumienie przez uczniów przebiegu reakcji chemicznych i działania czynników, które na ten przebieg Roztwory powinien służyć opanowaniu umiejętności praktycznego przygotowywania określonych rodzajów roztworów oraz prowadzenia niezbędnych obliczeń dotyczących szczegółowe w dziale Reakcje w roztworach wodnych - pozwalają na wyjaśnienie procesów dysocjacji słabych elektrolitów poprzez wprowadzenie pojęcia stopnia dysocjacji. Uczniowie powinni również poznać interpretację ilościową wartości pH. Ilustracją procesów równowagowych zachodzących w roztworach będzie hydroliza VII Systematyka związków nieorganicznych opisuje wymagania związane z budową i właściwościami związków nieorganicznych w szerszym zakresie, niż to było w szkole podstawowej. Wprowadzone jest wymaganie dotyczące np.: umiejętności podziału związków nieorganicznych na odpowiednie grupy ze względu na ich właściwości i zilustrowanie tych właściwości odpowiednimi równaniami reakcji. Wymagania szczegółowe obejmują również związki o charakterze VIII Reakcje utleniania i redukcji i dział IX Elektrochemia to zbiór wymagań, które nie były omawiane w szkole podstawowej i są wprowadzane po raz pierwszy w edukacji chemicznej uczniów. Dlatego mechanizm reakcji utleniania-redukcji powinien być przede wszystkim pokazany na przykładzie reakcji spalania lub innych, które uczniowie już znają, np.: reakcji metali aktywnych z kwasami nieutleniającymi. Opis budowy i pracy ogniwa powinno ułatwić rozumienie działania baterii i akumulatorów, czyli powszechnie stosowanych chemicznych źródeł prądu, i posłużyć wprowadzeniu do języka chemicznego uczniów określeń, z którymi w przyszłości będą się spotykali. Po wprowadzeniu wyżej wymienionych treści, pojęcie korozji znane uczniom z bardzo ogólnego opisu wprowadzonego w szkole podstawowej stanie się w dziale X Metale, niemetale i ich związki wymagania należy traktować jako podsumowanie i utrwalenie treści, które występują w innych miejscach podstawy. Zebrane w tym jednym miejscu wymagania szczegółowe pozwalają nauczycielowi dokonać ewaluacji procesu nauczania, a uczniowi umożliwią sprawdzenie, czy potrafi powiązać nabyte wiadomości i umiejętności z nowymi szczegółowe występujące w dziale XI Zastosowania wybranych związków nieorganicznych pozwalają podsumowywać wiadomości z zakresu chemii nieorganicznej. Realizacja opisywanych tutaj treści nauczania ma na celu pokazanie praktycznej, użytkowej strony związków nieorganicznych, ich znaczenia w przemyśle, rolnictwie oraz w życiu codziennym. Realizacja tych wymagań na tym etapie, a więc po omówieniu właściwości związków nieorganicznych, sprzyja lepszemu zrozumieniu przez uczniów omawianych tutaj zagadnień, co było trudne do uzyskania przy realizacji poprzedniej podstawy programowej w zakresie XII pod nazwą Wstęp do chemii organicznej jest zbiorem wymagań opisujących treści nauczania, które pojawiałyby się przy omawianiu prawie każdej kolejnej grupy związków organicznych. W celu wyeliminowania wszelkich powtórzeń w zapisach podstawy programowej zebrano je w jednym miejscu. Przy realizacji kolejnych działów należy pamiętać o wymaganiach opisanych w tym dziale. Opisane tu umiejętności uczeń powinien opanować w całości na końcu swojej edukacji. Warto skierować uwagę uczniów na wymagania z tego działu przed rozpoczęciem omawiania chemii organicznej. Będą oni wtedy wiedzieli, na jakie zagadnienia muszą zwrócić uwagę podczas zapoznawania się z właściwościami kolejnych grup związków organicznych. Istotne jest, aby omawiając kolejne grupy związków organicznych, zwracać uwagę na wpływ budowy (długość łańcucha, obecność grup funkcyjnych) na właściwości makroskopowe dziale XIII Węglowodory:• rozszerzona jest znajomość wzorów i nazw węglowodorów do C10,• wprowadzone są informacje dotyczące związków aromatycznych, przede wszystkim na przykładzie budowy i właściwości benzenu,• pojawia się nowe pojęcie: reakcja substytucji,• przy omawianiu reakcji addycji zwiększa się liczba substancji przyłączanych do cząsteczek nienasyconych oraz omawia się regułę Markownikowa na najprostszych przykładach,• wiadomości o węglowodorach uzupełniają wymagania dotyczące budowy i właściwości tworzyw sztucznych i polimerów oraz znaczenia procesów przerobu węgla kamiennego i ropy kolejnych działach omawiających poszczególne grupy związków znajdujemy wymagania szczegółowe znacznie poszerzone w stosunku do działu Pochodne węglowodorów podstawy programowej szkoły podstawowej. W przypadku hydroksylowych pochodnych węglowodorów (Dział XIV) wprowadzane są wymagania związane z budową i właściwościami fenolu. Należy przy realizacji treści programowych położyć duży nacisk na umiejętność odróżniania poszczególnych hydroksylopochodnych węglowodorów od siebie i porównywania ich następnym dziale Związki karbonylowe - aldehydy i ketony opisywane są wymagania nieznanej dotychczas uczniom grupy związków. Właściwości tej grupy powinny być omawiane na podstawie metanalu i propanonu. W trakcie omawiania tej grupy związków, koniecznie trzeba doświadczalnie zilustrować ich właściwości. Będzie miało to istotne znaczenie później przy omawianiu właściwości węglowodanów (cukrów).W dziale XVI opisane zostały wymagania szczegółowe związane z kwasami karboksylowymi. Informacje na ich temat rozszerzamy na większą grupę związków do C4. oraz dokonujemy charakteryst 17 czerwca 2020, 18:13 Piotr, Julia, Klaudia, Kacper i Zuzia z IV Liceum Ogólnokształcącego uśmiechnięci po maturze z chemii na poziomie rozszerzonym. W środę, 17 czerwca o godzinie 9, rozpoczął się egzamin maturalny 2020 z chemii na poziomie rozszerzonym. Odpowiedzi i arkusz pytań opublikujemy w poza kończeniu egzaminu na w serwisie W ZDJĘCIE I PRZEJDŹ DO ARKUSZA PYTAŃ ORAZ ODPOWIEDZI MATURY 2020 Z CHEMII Matura 2020 rozszerzenie CHEMIA. Odpowiedzi i arkusz pytań. ... UWAGA. W tym artykule opublikujemy odpowiedzi oraz arkusz pytań CKE matury z rozszerzonej chemii 2020po zakończeniu egzaminu. Co to jest egzamin maturalny z chemii?Egzamin maturalny z chemii sprawdza, w jakim stopniu absolwent spełnia wymagania z zakresu tego przedmiotu określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla czwartego etapu edukacyjnego w zakresie rozszerzonym i podstawowym. Zadania w arkuszu egzaminacyjnym mogą również odnosić się do wymagań przypisanych do etapów wcześniejszych - etapu trzeciegoW szczególności, zadania w arkuszu maturalnym z chemii na poziomie rozszerzonym mają na celu sprawdzenie:umiejętności rozumowania, argumentowania i wnioskowania, umiejętności wykorzystywania informacji z różnorodnych źródeł, umiejętności projektowania doświadczeń chemicznych i interpretowania wyników, umiejętności wykorzystywania narzędzi matematycznych do opisu i analizy zjawisk i procesów - Arkusz egzaminacyjny z chemii będzie zawierał około 45 zadań. Przy numerze każdego zadania podana będzie maksymalna liczba punktów, którą można uzyskać za poprawne jego rozwiązanie - pisze na swoich stronach Centralna Komisja 2020 - chemia. Odpowiedzi i arkusz pytań CKE opublikujemy w serwisie EDUKACJA Matura 2019 rozszerzenie CHEMIA. Odpowiedzi i arkusz pytań. ... Polecane ofertyMateriały promocyjne partnera „Hej Google, chcesz usiąść obok mnie podczas egzaminów?” -Nieznany Nic dziwnego, że w obliczu egzaminu większość uczniów wzdryga się i natychmiast się denerwuje. Egzaminy są trudne i wymagają od uczniów wykorzystania całej wiedzy, której nauczyli się w ciągu ostatnich kilku miesięcy. Oceny są jeszcze bardziej denerwujące, gdy składają się z większości Twoich ocen z danego przedmiotu. Niemniej jednak warto zauważyć, że lęk przed egzaminem można drastycznie zmniejszyć, dowiadując się wszystkiego, co można o zbliżającym się egzaminie. Niezależnie od etapu i dyscypliny akademickiej, możesz znaleźć przydatne informacje na temat struktury, systemu oceniania i szczegółów, których szukają egzaminatorzy podczas odrobiny pracy dochodzeniowej. Tak więc bez zbędnych ceregieli przyjrzyjmy się, jak egzaminom maturalnym, które są organizowane i oceniane w Polsce. Dostępni najlepsi nauczyciele z: Chemia5 (10 oceny) 1-sza lekcja za darmo!5 (12 oceny) 1-sza lekcja za darmo!5 (6 oceny) 1-sza lekcja za darmo!5 (9 oceny) 1-sza lekcja za darmo!5 (9 oceny) 1-sza lekcja za darmo!5 (10 oceny) 1-sza lekcja za darmo!5 (16 oceny) 1-sza lekcja za darmo!5 (10 oceny) 1-sza lekcja za darmo!5 (10 oceny) 1-sza lekcja za darmo!5 (12 oceny) 1-sza lekcja za darmo!5 (6 oceny) 1-sza lekcja za darmo!5 (9 oceny) 1-sza lekcja za darmo!5 (9 oceny) 1-sza lekcja za darmo!5 (10 oceny) 1-sza lekcja za darmo!5 (16 oceny) 1-sza lekcja za darmo!5 (10 oceny) 1-sza lekcja za darmo!ZaczynajmyPodstawowe zrozumienie egzaminów na poziomie rozszerzonym Jak wspomnieliśmy we wstępie, wiedza, czego można się spodziewać po egzaminie z chemii na poziomie rozszerzonym i jak działa system oceniania, pomoże Ci osiągnąć sukces. Aby lepiej zrozumieć egzamin z chemii na poziomie rozszerzonym w szkole średniej, ważne jest, aby stwierdzić, że niektóre zmiany w ostatnich latach zmieniły sposób organizacji zajęć. Matura w 2022 r., tak jak w tym roku, odbędzie się bez egzaminu ustnego, ale będzie obowiązek przystąpienia do jednego przedmiotu na poziomie rozszerzonym. Wynik uzyskany z tego przedmiotu nie będzie miał wpływu na zdanie matury. Zadania egzaminacyjne będą sprawdzały wiadomości i umiejętności określone w wymaganiach egzaminacyjnych z grudnia 2020 r., tak jak w tym roku, a nie jak w ubiegłych latach w wymaganiach określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego. Matura 2022 Język polski na poziomie podstawowym: zdający będą mieli trzy tematy wypracowania do wyboru: dwie rozprawki oraz interpretację tekstu poetyckiego – jeden temat rozprawki ze wskazaną lekturą obowiązkową, drugi temat rozprawki z tekstem spoza kanonu lektur obowiązkowych. Matematyka na poziomie podstawowym: mniej zadań otwartych, a za rozwiązanie wszystkich zadań będzie można otrzymać maksymalnie 45 punktów. Do egzaminów w części ustnej będą mogli przystąpić zdający, którzy potrzebują wyniku w rekrutacji na studia wyższe za granicą. Matura 2023. Decyzja ministra – Matura w 2023 r. zostanie przeprowadzona bez progu zaliczeniowego na obowiązkowym egzaminie z przedmiotu dodatkowego – poinformował szef MEiN. Obowiązek zdania będzie dopiero od 2025 r. Matura w 2023 r. zostanie przeprowadzona zgodnie z wymaganiami podstawy programowej z 2018 r. Sprawdzenie, co trzeba wiedzieć na maturze, może być mylące i pozostawić uczniów z wieloma znakami zapytania. (Źródło: Pixabay) Jak oceniane są matury? Do egzaminu z chemii może przystąpić każdy absolwent, niezależnie od typu szkoły, do której uczęszczał, oraz od przedmiotów, których uczył się w szkole w zakresie rozszerzonym. W czasie trwania egzaminu zdający może korzystać z Karty wybranych wzorów i stałych fizykochemicznych na egzamin maturalny z biologii, chemii i fizyki, linijki oraz z kalkulatora prostego. Arkusz egzaminacyjny z chemii zawiera około 30-40 zadań. Przy numerze każdego zadania podana jest maksymalna liczba punktów, którą można uzyskać za poprawne jego rozwiązanie. Zadania w arkuszu egzaminacyjnym: dobrane są w taki sposób, aby reprezentowały różnorodne wymagania ogólne i szczegółowe z podstawy programowej, sprawdzane przede wszystkim są umiejętności złożone, w tym umiejętność myślenia naukowego, projektowania doświadczeń i analizy wyników, są zróżnicowane pod względem sprawdzanych wiadomości i umiejętności, poziomu trudności, a także sposobu udzielania odpowiedzi, mają formę zamkniętą lub otwartą. W zadaniach zamkniętych, np. wielokrotnego wyboru, prawda/fałsz, na dobieranie, zdający wybiera jedną z podanych opcji odpowiedzi, natomiast w zadaniach otwartych – zdający samodzielnie formułuje odpowiedź związaną na przykład z podaniem wzorów chemicznych, równań reakcji chemicznych, obliczeń, wypowiedzi słownych; w arkuszu będą przeważały zadania otwarte, występują pojedynczo lub w wiązkach tematycznych, odnoszą się do różnorodnych materiałów źródłowych zamieszczonych w arkuszu, np. przedstawionych wykresów, rysunków, tabel, schematów itp. Ogólne zasady oceniania Zasady oceniania zawierają przykłady poprawnych rozwiązań zadań otwartych. Rozwiązania te określają zakres merytoryczny odpowiedzi i nie muszą być ścisłym wzorcem oczekiwanych sformułowań (za wyjątkiem np. nazw, symboli pierwiastków, wzorów związków chemicznych). Wszystkie merytorycznie poprawne odpowiedzi, spełniające warunki zadania, ocenione są pozytywnie – również te nieprzewidziane jako przykładowe odpowiedzi w schematach punktowania. Egzamin maturalny z chemii: wskazówki i porady Oczywiście wszyscy uczymy się rzeczy na różne sposoby; warto wspomnieć, że istnieje kilka wskazówek i sztuczek, które pomogły wielu uczniom pomyślnie zdać egzaminy z chemii na poziomie rozszerzonym. Jak na przykład? Przyjrzyjmy się siedmiu sugestiom, które sprawiają, że zdanie egzaminu z chemii jest bardziej krystaliczną rzeczywistością. Zapisywanie wszystkiego Jak Twój nauczyciel prawdopodobnie powtarzał Ci tysiąc razy, niezbędne jest pokazanie całej swojej pracy i spisanie wszystkiego, kiedy przystępujesz do egzaminu. Zapisywanie wszystkiego jest jeszcze bardziej sensowne, jeśli chodzi o chemię, ponieważ rozwiązujesz złożone problemy za pomocą pisemnych szczegółów, diagramów i rysunków. Przed wyrobieniem nawyku w dniu egzaminu stanowczo sugerujemy, abyś nauczył się zapisywać całą swoją pracę na wiele miesięcy, jeśli nie lat wcześniej; to okaże się ratunkiem! Zapisz wszystko, co przyjdzie Ci do głowy, odpowiadając na pytanie na egzaminie z chemii, ponieważ egzaminatorzy mogą uznać Twoją pracę za poprawną. (Źródło: Pixabay) Codzienne ćwiczenia Codzienne ćwiczenie lub powtarzanie tematów z chemii to doskonały sposób na przyswajanie wiedzy w łatwych do opanowania w porcjach i przygotowanie się do ważnego egzaminu końcowego. Kilka krótszych sesji treningowych rozłożonych na jakiś czas jest bardziej wydajnych niż maraton, podczas którego będziesz zmęczony i niezdolny do koncentracji. Zajmij się koncepcjami chemicznymi, z którymi codziennie się zmagasz, aby zapewnić sobie zwycięstwo w czasie egzaminu. Aby zagwarantować sobie udane sesje treningowe każdego dnia, znajdź miejsce, w którym możesz pracować bez przerw. Wyrabianie dobrych nawyków Budowanie dobrych nawyków pracy podczas nauki chemii jest konieczne od samego początku, ponieważ sposób powtórki powinien być taki, jak podchodzisz do egzaminu; zorganizowane i systematyczne. Aby uniknąć niskiego wyniku w dniu egzaminu, musisz zachować porządek podczas sesji powtórkowych i traktować każdą z nich tak, jakby była częścią nadchodzącego egzaminu. Aby pozbyć się złego nawyku zapisywania rzeczy niechlujnie, napisz swoją odpowiedź podczas rozwiązywania problemu, schludnie i wyraźnie. Upewnij się, że Twoje rysunki i równania reakcji są czytelne i odpowiednio oznaczone, aby pokazać Twój proces pracy. Korzystaj z arkuszy maturalnych z chemii, aby uporządkować prawidłowe informacje. Tworzenie grupy badawczej Bycie częścią grupy analitycznej to świetny pomysł na cały rok, aby w pełni zrozumieć tematy chemii na poziomie rozszerzonym; jeszcze lepiej zrobić to na krótko przed egzaminem. A dlaczego właśnie tak? Badanie tematów z chemii, które najprawdopodobniej pojawią się na teście, z innymi rówieśnikami, którzy przechodzą to samo doświadczenie, daje wspaniałe pozytywne chwile przed egzaminem i pomaga zredukować stres i niepokój. Sesje powtórkowe z podobnie myślącymi kolegami z klasy przed egzaminem należy traktować bardzo poważnie. Przygotowywanie się na zajęcia Jednym z najważniejszych sposobów przygotowania się do nadchodzącego egzaminu maturalnego z chemii jest przygotowanie się do każdej lekcji chemii, którą masz w ciągu trzech lat przed egzaminem końcowym. Zawsze pomocne jest szybkie przeskanowanie oczami rozdziału, aby uzyskać przegląd i wyobrażenie o tym, co omówisz na zajęciach; to przygotuje Cię z wyprzedzeniem na wszelkie pytania, jakie możesz mieć do swojego nauczyciela. Upewnij się, że zrozumiałeś wszystkie zagadnienia z poszczególnych tematów, zgłaszaj się na lekcjach i ćwicz oraz zadawaj pytania, kiedy nie możesz czegoś zrozumieć. Pamiętaj, że wykonanie dodatkowej pracy od samego początku lepiej przygotuje Cię, gdy nadejdzie prawdziwy egzamin. Krytyczne spojrzenie Aby odnieść sukces, a nie polegać wyłącznie na swoich zdolnościach akademickich, musisz nauczyć się krytycznego podejścia do swojej pracy. Jak to? Podczas rozwiązywania problemów w teście poświęć chwilę i zadaj sobie następujące pytania: Czy ta odpowiedź ma sens? Czy podałem prawidłowe hasła, aby zapewnić sobie maksymalną liczbę punktów? Czy nie zostawiłem pustych miejsc? Podczas ważnego egzaminu zawsze poświęć trochę czasu na ponowne sprawdzenie swoich odpowiedzi i upewnij się, że są one zrozumiałe dla egzaminatora. Krytyka swojej pracy nie jest negatywna, ponieważ często oznacza lepsze wyniki! Kiedy przygotowujesz się do egzaminu maturalnego z chemii, nie powinieneś bać się prosić o pomoc. (Źródło: Pixabay) Proszenie o pomoc Jeśli masz problem ze zrozumieniem, jak przygotować się do egzaminu z chemii, możesz rozważyć poszukanie zasobów w swoim podręczniku lub w Internecie. Jednak najdoskonalszym narzędziem do Twojej dyspozycji jest pomoc nauczyciela lub prywatnego korepetytora od chemii. Wyszukaj np. „korepetycje z chemii Łódź” na Superprof. Podejmij inicjatywę, aby poprosić o pomoc lub zatrudnić prywatnego korepetytora, ponieważ uzyskanie najlepszego wyniku zależy wyłącznie od Ciebie i tego, jak bardzo tego chcesz! Pewność siebie na egzaminie maturalnym Wiedza o tym, jak egzaminy maturalne z chemii są zorganizowane i oceniane, znacznie pomoże Ci od początku Twojej podróży edukacyjnej; zmniejszy Twój niepokój i zwiększy Twoją pewność siebie w dniu egzaminu. Zdecydowanie zalecamy zapoznanie się z arkuszami maturalnymi z chemii, które dostępne są w Internecie, aby zobaczyć, jak zorganizowano egzaminy dla uczniów chemii w szkole średniej. Nie wahaj się również zapoznać się z informacjami z polskiego Ministerstwa Edukacji Narodowej i Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, aby poszerzyć swoją wiedzę na temat zbliżającego się egzaminu. Masz wątpliwości? Korepetycje chemia mogą pomóc. Podsumowując, jeśli będziesz na bieżąco, masz gwarancję sukcesu na egzaminie z chemii na poziomie rozszerzonym; masz to! Zbliżający się początek roku szkolnego to czas nie tylko przygotowań pod kątem zeszytów i podręczników, ale też myślenia nad swoją przyszłością. Uczniowie, którzy rozpoczynają przygodę z liceum, stają przed trudnym wyborem fakultetu, na jaki będą uczęszczać. Wiąże się to w głównej mierze z przedmiotami, które następnie będą rozszerzać na maturze z myślą o kierunku studiów. Na jakie studia przydaje się rozszerzona chemia i jak najlepiej przygotować się do matury z tego przedmiotu?Na jakie studia można rekrutować?Wynik maturalny z rozszerzonej chemii otwiera mnóstwo drzwi do przyszłej kariery - dobrze jest jednak posiadać również punkty z innych przedmiotów ścisłych, takich jak np. biologia, fizyka czy matematyka, które bardzo często także liczą się podczas rekrutacji. Posiadając wysoki wynik, można dostać się na studia medyczne oraz pokrewne, np. kierunek lekarski, stomatologię, weterynarię, czy farmację. Można też wybrać bardziej związane z tym przedmiotem kierunki, przykładowo: chemię kryminalistyczną i sądową, biotechnologią, chemię budowlaną czy technologię chemiczną. Uczelnie stoją otworem dla przyszłych studentów, wystarczy tylko dokładnie zapoznać się z ich wymaganiami przygotować się do matury rozszerzonej z chemii?Egzamin dojrzałości jest przepustką na wymarzone studia, dlatego już od rozpoczęcia nauki w liceum należy powoli o nim myśleć. Chemia jest rozległą dziedziną nauki, dlatego należy dobrze opanować podstawowy materiał. Opisany w podręcznikach, np. "To jest chemia 1. Zakres podstawowy. Chemia ogólna i nieorganiczna", nie powinien stwarzać problemów, tym bardziej że jest wytłumaczony zrozumiałym i łatwym językiem. Po zrozumieniu podstawowych informacji można zacząć bardziej zagłębiać się w ten przedmiot. Dobra znajomość struktury atomów, organicznych i nieorganicznych związków chemicznych, reakcji charakterystycznych oraz równań tych reakcji to wiedza, którą musi opanować każdy maturzysta. Na początku zagadnienia te mogą wydawać się skomplikowane, jednak przy pomocy nauczyciela oraz odpowiednim wprowadzaniu bardziej zaawansowanych tematów, można ze spokojem opanować cały materiał wymagany na - jak się za nie zabrać?Zadania obliczeniowe z chemii mogą wydawać się skomplikowane na pierwszy rzut oka, jednak po przerobieniu znacznej ich ilości nie powinny sprawiać większych problemów. Ważne jest to, żeby dobrze zaznajomić się z podstawami, ponieważ to na nich w głównej mierze bazuje się podczas ich rozwiązywania.

zagadnienia do matury z chemii rozszerzonej